2 sierpnia w Poznaniu rozpoczęła się trzecia edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki Transatlantyk, w tym roku odbywającego się pod nazwą Transatlantyk Festival Poznań 2013. Osiem dni spotkań z muzyką i światowym kinem, jej i jego twórcami, i z Poznaniem. To przede wszystkim festiwal wymiany idei między ludźmi, wszelkich, nie tylko artystycznych. I spojrzenie na nasz świat z zupełnie innej, dalszej perspektywy.

On

Jan A.P. Kaczmarek. To on jest pomysłodawcą, twórcą i dyrektorem festiwalu. Skomponował muzykę do wielu spektakli teatralnych i kilkudziesięciu filmów, a w 2005 r. został uhonorowany Oscarem za muzykę do amerykańsko-brytyjskiego filmu „Marzyciel", którego bohaterem jest pisarz James Matthew Barrie, autor „Piotrusia Pana". Jest też wirtuozem gry dwoma smyczkami na fidoli Fischera (instrumencie przypominającym cytrę) i wynalazcą instrumentu opartego na jej konstrukcji o nazwie niewkacz. Na stałe od lat mieszka w USA.

Kiedy władze Poznania, ubiegające się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016, zaproponowały mu bycie ambasadorem miasta w tym konkursie, kompozytor postawił warunek – tak, ale nie jako dekoracja, ale ktoś, kto zrobi dla miasta coś konkretnego. Tym konkretnym pomysłem był właśnie festiwal. Od dawna już inspirowała go idea Instytutu Sundance i w 2004 r. w XIX-wiecznym pałacu we wsi Rozbitek, w gminie Kwilcz (60 km od Poznania), założył Instytut Rozbitek, także i w tym roku jedno z głównych miejsc festiwalowych spotkań. A że Gombrowicz, kiedy – niczym rozbitek właśnie – znalazł się na emigracji i napisał w „Trans-Atlantyku", jak widać stamtąd Polskę, nazwa festiwalu chyba nie mogła być inna.

Ona

Muzyka. Towarzyszyła filmowi zawsze, nawet w epoce kina niemego. I dlatego od pierwszej edycji pielęgnowane jest zachowanie w programie imprezy równowagi między światem muzyki i światem filmu. Stąd nie tylko koncerty, ale i dwa muzyczne konkursy dla młodych twórców (do 35. roku życia), będące dla nich, przede wszystkim dzięki osobistym kontaktom jurorów, szansą na wyjście w świat. Pierwszy z nich, Transatlantyk Film Music Competition, polega na wcześniejszym skomponowaniu muzyki do dwóch krótkich filmów. Drugi, Transatlantyk Instant Composition Contest, na tym, że muzycy tuż po obejrzeniu krótkiego materiału filmowego będą musieli „na żywo" stworzyć do niego utwór i zaprezentować go na fortepianie. Równie ważną (dla wielu najważniejszą) częścią festiwalu są też warsztaty: reżyserskie, operatorskie, scenariuszowe i oczywiście muzyczne.  Tegoroczny festiwal charakteryzować mają trzy słowa: otwarty, odważny i... glokalny. Ten ostatni termin objaśnia Jan A.P. Kaczmarek: „Działamy w Poznaniu, służymy lokalnej społeczności, jednak zarazem wsłuchujemy się w problemy świata. Łączymy to, co miejscowe, i to, co światowe". Podczas festiwalu zostanie wręczona nagroda Glocal Hero Award, przyznawana – jak stwierdza jej regulamin – „wybitnym osobistościom, których lokalne i globalne działania kształtują oblicze współczesnego świata". W tym roku odbierze ją...

Ono

Yoko Ono.  Jej obecność w Poznaniu i wspólny występ z Thurstonem Moorem, wieloletnim członkiem noise'owej formacji Sonic Youth, to największa atrakcja tegorocznej imprezy.

W mieszczącym się na piętrze poznańskiej Arkadii „Przylądku Arkadia" powstanie Klub Festiwalowy, w którym co wieczór będzie można się bawić w rytm muzyki serwowanej przez didżejów. A kino? Filmy wyświetlane są na ekranach Multikina 51, Muzy oraz kina Pałacowego w Centrum Kultury Zamek. W 2011 r. zaprezentowano 16 filmowych sekcji tematycznych, rok później – 18, a w tym roku program filmowy obejmie pokazy ponad 150 filmów, pogrupowanych w 21 sekcji. W sekcji Transatlantyk Panorama dominować będzie kino europejskie, a Transatlantyk Docs to pokazy najciekawszych filmów dokumentalnych (m.in. „Dezerter" o Korei Północnej). Będzie Kino Drogi i objazdowe (codziennie w innej dzielnicy miasta) Mobilne Kino Škoda. Zaprezentowane zostaną: Nowe Kino Niemieckie, Nowe Kino Skandynawskie, Oscar 2013 – nominacje dla dokumentów pełnometrażowych, i Filmowa Droga Mistrza (Stanley Kubrick). Pozostałe sekcje to: Sundance na Transatlantyku, Transatlantyk Konfrontacje, Transatlantyk Eko, Transatlantyk Art, Poza Gatunkiem: Superbohater, Sacrum w kinie, Sezon, Kino Klasy B, Pokazy specjalne, Transatlantyk dla Dzieci, Kino Rowerowe, cieszące się szczególną popularnością i usadowione pod gołym niebem na placu Wolności Kino Łóżkowe (niestety, 60 łóżek dawno już zajętych) oraz Kino Kulinarne. W tym ostatnim przypadku wcale nie chodzi o muzykę „do kotleta", wprost przeciwnie – o „kotlet" do... obrazu (filmowego) – smacznego!