H.P. Lovecraft
Przyszła na Sarnath zagłada
Vesper
Cena: 59,90 zł

Twórczość „samotnika z Providence” nie jest propozycją dla wszystkich. Nawet dzisiaj, gdy Howard Phillips Lovecraft uznawany jest zarówno przez czytelników, jak i przez krytyków za jednego z najważniejszych przedstawicieli XX-wiecznej literatury grozy, a jego życie i dzieło są przedmiotem refleksji naukowej nie tylko w obszarze anglojęzycznym, dokonania amerykańskiego pisarza wciąż znajdują aprobatę przede wszystkim w środowisku miłośników gatunku. I nic dziwnego. Obficie przyprawiona przesadą, wyolbrzymieniem, patosem i nutą histeryczną estetyka prozy Lovecrafta zyskuje pełne uzasadnienie dopiero w zestawieniu z wykreowaną przez niego mitologią Cthulhu – wizją rzeczywistości jako przestrzeni nieustannego kontaktu z innością, obcością, potężniejszą od człowieka, groźną i nieludzko obojętną wobec jego spraw, przedwieczną i niezrozumiałą, a przy tym egzystującą tuż obok, na progu ludzkich siedzib, by sparafrazować tytuł jednej z zamieszczonych w omawianym tomie nowel. Może właśnie ze względu na swą hermetyczność dzieło spadkobiercy Poego, porównywanego również z Kafką, nie zawsze było traktowane przez polskich wydawców z należytą rzetelnością, i jeśli chodzi o jakość przekładów, i na płaszczyźnie edytorskiej. I już z tego powodu dwuczęściowe – do tej pory – wydanie firmowane przez oficynę Vesper zasługuje na wyróżnienie.Podstawowym walorem tej edycji (pierwszy tom ukazał się w 2013 r., trzeba jednak zaznaczyć, że obie pozycje bronią się jako odrębne tytuły) jest nowy przekład Macieja Płazy, z pieczołowitością oddający specyfikę języka Lovecrafta i uwzględniający tło kulturowe oryginału. W drugim tomie, bo on przedmiotem tej recenzji, autor nowego przekładu jest także odpowiedzialny za wybór, opracowanie i bardzo przydatne posłowie. W książce zamieszczono utwory powstałe we wcześniejszym okresie jego twórczości, czyli przed postrzeganym jako cezura rokiem 1926, mniej znane i zdaniem krytyków na ogół nie tak wartościowe literacko jak późniejsze teksty, które zapewniły mu miejsce w dziejach literatury (w tym tomie znalazł się jeden wyjątek – opowiadanie „Coś na progu” należące do najowocniejszego okresu twórczości, pominięte w pierwszej książce cyklu). Zbiór opowieści niesamowitych i fantastycznych uzupełniony został cennymi dodatkami: znajdujemy tu więc esej Lovecrafta „Nadprzyrodzona groza w literaturze” będący w istocie panoramą literackich inspiracji pisarza, w tej edycji dostępny w zdecydowanie najlepszym z polskich przekładów, następnie bibliografię do tego eseju, solidnie rozbudowaną przez tłumacza i zredagowaną z myślą o polskim czytelniku, a w końcu, jako posłowie, jeszcze jeden esej, tym razem autorstwa Macieja Płazy. Tłumacz, korzystając z zaplecza teoretycznego literaturoznawstwa i nauk o kulturze, proponuje w nim różne, niekoniecznie eksplorowane już kierunki interpretacji, pozostaje jednak wierny duchowi interpretowanego dzieła: „Taka fantastyka jest próbą przekroczenia metafizycznej rozpaczy; gdy tworzy ją autor opowieści niesamowitych, jest to znak, że wykroczył poza własne przerażenie światem, czy raczej wycofał się z otchłani z powrotem do świata, lecz już nie rzeczywistego – wie, że świat rzeczywisty nie jest bezpieczny – tylko sztucznego, dającego pozór jedności”. Dzięki tym aneksom wydanie staje się pełne i bliskie jest edycji krytycznej, co powinno zainteresować już nie tylko wielbicieli najwyższego kapłana Cthulhu. MN

 ***

Donald Sturrock
Roald Dahl. Mistrz opowieści
Znak Emotikon
Cena: 59,90 zł

Kim był Roald Dahl? Autorem m.in. „Charliego i fabryki czekolady”, „Matyldy” czy „Fantastycznego pana Lisa”. Ale Dahl pisał także perwersyjne opowiadania dla „Playboya” czy scenariusz do filmu o Bondzie – „Żyje się tylko dwa razy”. Sam mógłby się stać bohaterem kina sensacyjnego: urodził się w norweskiej rodzinie… w Walii, a pochowany został w Oksfordzie; w czasie II wojny światowej był pilotem RAF i brytyjskim szpiegiem na terenie USA. Bywał na lunchach u Roosevelta, przyjaźnił się z amerykańskimi milionerami i wybitnymi artystami tamtego czasu, uwielbiał hazard. Był królem życia i mistrzem opowieści. Pokonała go białaczka. Z okazji 100-lecia urodzin pisarza ukazała się jego obszerna i wielopłaszczyznowa biografia. AN

***

Jaume Cabré
Cień eunucha
Marginesy
Cena: 44,90 zł

Twórczość katalońskiego pisarza, wirtuoza słowa z wyczuciem wplatającego muzyczne motywy do swych opowieści, porusza najczulsze struny wrażliwości czytelników. W „Cieniu eunucha”, podobnie jak w późniejszym „Wyznaję”, to muzyka nadaje ton życiu występujących w niej postaci i wyznacza rytm narracji („odtwarza konkretny utwór w swojej strukturze”, jak czytamy w nocie od tłumaczki Anny Sawickiej). Główny bohater, Miguel Gensana, jest krytykiem muzycznym, który po pogrzebie przyjaciela udaje się na kolację. Niespodzianie restauracja okazuje się utraconą rodową posiadłością – z każdego zakamarka wyzierają wspomnienia. Zanurzamy się więc w opowieść o 200-letniej historii rodziny i przemianach w powojennej Hiszpanii. AN

***

Elif Shafak
Uczeń architekta
Znak
Cena: 42,90 zł

Inspiracją do napisania kolejnej powieści dla uznanej powieściopisarki tureckiej była XVI-wieczna rycina. To za jej sprawą Shafak przenosi czytelnika na dwór Sulejmana Wspaniałego, w czasy świetności Imperium Osmańskiego. Oto do sułtańskiego zoo trafia młody opiekun białego słonia, Dżahan. Wkrótce zostaje uczniem mistrza Sinana, architekta. Sercem Dżahana zawładnie córka sułtana – księżniczka Mihrimah, a wyobraźnią – potężne budowle. Opowieść o miłości i nienawiści, lojalności i zdradzie, staje się pretekstem do ukazania wielowymiarowego portretu epoki i fascynującej historii Stambułu. Zamiast tracić czas na pretensjonalny serial „Wspaniałe stulecie”, sięgnijcie po tę powieść. AN

***

Jerzy Borowczyk, Michał Larek
Punkty zapalne
Wyd. Poznańskie
Cena: 39,90 zł

Jeśli lubicie poznawać opinię znanych ludzi na ważkie tematy, to polecam „Punkty zapalne”. To 12 obszernych rozmów „o współczesnym świecie, który drży w posadach. O coraz słabszej Europie, nieobliczalnej Rosji i tykającej bombie, jaką jest Bliski Wschód. O straszliwie poranionej Afryce i błędach USA. Rozmówcami Borowczyka i Larka są fotoreporterzy, komentatorzy, analitycy. W tym pasjonującym towarzystwie znajdziecie także polityka, szpiega i dyplomatę. Każdy z nich przedstawił swoją autorską wersję rzeczywistości bezustannie podlegającej kryzysom, konfliktom i wojnom”. Zebranie w jednym tomie tak wielowymiarowych opowieści pozwala czytelnikowi spojrzeć na wiele spraw z nowej perspektywy. AN

***

Christian Jacq
Zakazana księga
Rebis
Cena: 29,90 zł

Christian Jacq, egiptolog francuski, który zyskał sławę dzięki publikacjom poświęconym starożytnemu Egiptowi, napisał kontynuację cyklu „Śledztwa księcia Setny” (w przygotowaniu są kolejne dwa tomy), opowieść o przygodach młodszego syna faraona Ramzesa II, a wszystko to opiera się na motywach zaczerpniętych z „Księgi wychodzenia za dnia”. Oto młodzieniec dostaje ważną i niebezpieczną misję: ma zdobyć „Księgę” Thota – zakazany tekst opisujący jedyny sposób na powstrzymanie niecnego czarnoksiężnika Keku, który ukradł dzban Ozyrysa, „skarb nad skarbami, w którym zamknięto tajemnicę życia i śmierci”. A że narzeczoną Setny jest córka Keku, to sprawy komplikują się jeszcze bardziej. AN

***

Sarra Manning
Ostatni wieczór
Zysk i S-ka
Cena: 34,90 zł

Miłosne uniesienia i rozczarowania z II wojną światową w tle – summa summarum kolejna wakacyjna lektura. Powieść rozpoczyna się na stacji kolejowej Kings Cross w 1943 r. „Do Londynu przybywa Rose. Ma nadzieję, że dzięki tej decyzji uniknie ciężkiej pracy, przeżyje przygodę i przyjemnie spędzi czas, tańcząc z amerykańskimi żołnierzami w słynnym klubie Rainbow Corner. Las Vegas, 70 lat później. Jane, piękna dziewczyna w sukni ślubnej, wkracza do obskurnego baru i pierwszego napotkanego mężczyznę prosi, żeby się z nią ożenił. W Londynie Jane poznaje Rose, obecnie starszą damę. Początkowo kobiety nie przypadają sobie do gustu, lecz z czasem okazuje się, że wiele je łączy”. AN

***

Ewa Wysocka
Barcelona. Stolica Polski
Marginesy
Cena: 34,90 zł

Wysocka dzieli się z czytelnikami swoją pasją i miłością do Barcelony – miasta podziwianego i chętnie odwiedzanego także przez polskich artystów. Wraz z autorką udajemy się w podróż po stolicy Katalonii śladami wybitnych Polaków, którzy nie tylko zwiedzali to miejsce, ale też odcisnęli na nim swe piętno. Hiszpanie nazywają Katalończyków (obraźliwie!) Polakami, a my mamy wyjątkowy sentyment do mieszkańców Barcelony, którzy – jak się okazuje – znają i podziwiają twórczość np. Mrożka i Kantora. Autorka pokazuje nam też miejsca, gdzie po mieście chadzali Chopin, Anders, Kapuściński czy Gombrowicz. A pięknym i istotnym dopełnieniem owego spaceru są zamieszczone liczne zdjęcia. AN

***

Helen Bryan
Oblubienice wojny
Editio
Cena: 39,90 zł

Podobna tematyka, jak w przypadku „Ostatniego wieczoru” Manning. Ale Helen Bryan wnikliwiej przedstawiła realia angielskiej prowincji z czasów wojny i stworzyła przekonujące portrety głównych bohaterek, pięciu młodych dziewczyn, które połączyła dozgonna przyjaźń. „Pochodzą z różnych stron świata i z różnych środowisk. Wspólnie walczą z przeciwnościami losu i ograniczeniami, jakie narzuca im życie w cieniu II wojny światowej. Przeżywają miłości i frustracje, wiodą je lęk i nadzieja. Muszą także poradzić sobie z codzienną pracą. Kiedy po 50 latach cztery z nich spotykają się ponownie, postanawiają z odwagą spojrzeć w oczy prawdzie sprzed lat i pomścić niewinną śmierć”. AN

***

Remigiusz Mróz
W cieniu prawa
Czwarta Strona
Cena: 36,90 zł

Najnowsza powieść Remigiusza Mroza rozgrywa się w 1909 r. w Galicji. Mamy tu obraz końca epoki feudalnej, przedstawicieli austriackiej arystokracji zderzonych ze szczegółowym opisem świata służby (przywodzi to na myśl popularny serial brytyjski „Downton Abbey”). Całość napisana jest sprawnie, z ciekawą, choć nieco naciąganą intrygą. Mimo że w posiadłości panuje pełna hierarchizacja służby, a wyniosłość przedstawicieli rodu von Reignerów jest z gruntu arystokratyczna, to w rzeczywistości nikt nie jest tym, za kogo chce uchodzić. A już zwłaszcza główny bohater – czyścibut Erik Landecki. Wraz z gwałtowną i skrytobójczą śmiercią dziedzica rodu tajemnice i zbrodnie przeszłości zawładną życiem mieszkańców Raisental. AN

***

Tie Ning
Kobiety w kąpieli
Znak
Cena: 44,90 zł

W rodzimych Chinach Tie Ning należy do grona najpopularniejszych pisarzy. „Kobiety w kąpieli” pozornie skupiają się na losach kilku bohaterek; są też wielowymiarowym obrazem współczesnego Państwa Środka, z retrospekcjami ukazującymi terror z czasów tzw. rewolucji kulturalnej. Oto „Tiao niebawem wychodzi za mąż za swojego przyjaciela, jednak wcześniejszy romans ze starszym mężczyzną wciąż nie daje jej spokoju. Jej siostra Fan sądzi, że ucieczka do Ameryki rozwiąże każdy problem, a ich dumna przyjaciółka Fei pragnie uwolnić się od pracy w fabryce. Youyou tymczasem marzy tylko o jednym – chce gotować i prowadzić własną restaurację. Bohaterki powieści na różne sposoby starają się wziąć przyszłość we własne ręce”. AN

***

Joanna Szwechłowicz
Siła wyższa
Prószyński i S-ka
Cena: 32 zł

Kolejny kryminał retro Joanny Szwechłowicz. Oto mamy marzec 1939 r. Poznański proboszcz, ksiądz Wojciech Kalinowski, znika w tajemniczych okolicznościach. Aby uniknąć skandalu, zamiast policji śledztwo mają poprowadzić benedyktyni − dyskretny i dociekliwy ojciec Aleksander Herbst oraz ojciec Florian Myszkowski, przekonany, że ważniejsze od odkrycia prawdy jest „dobro Kościoła”. Ślady prowadzą ich do Krynicy, do pensjonatu panien Malickich. Tu, w przedwojennym kurorcie, zakonnicy natykają się na całą gamę indywiduów. Zanim jednak sprawę uda się wyjaśnić, benedyktyni staną w obliczu popełnionego morderstwa. Książkę czyta się szybko i niezobowiązująco. Dobra lektura do pociągu. AN

***

Melanie Raabe
Pułapka
Czarna Owca
Cena: 32,99 zł

Jeden z ciekawszych kryminałów roku (Raabe sprzedała już prawa do ekranizacji). Główna bohaterka powieści, Linda Conrad, jest zbliżającą się do czterdziestki autorką bestsellerów, od lat niewychodzącą z domu. „Traumatyczne wydarzenia z przeszłości nie pozwalają jej cieszyć się życiem. W snach wciąż prześladuje ją twarz mężczyzny – zabójcy jej młodszej siostry. Przypadkiem odkrywa tożsamość mordercy i postanawia wymierzyć mu sprawiedliwość. Zaczyna pisać powieść o morderstwie swojej siostry w nadziei, że przyciągnie tym uwagę mężczyzny. Czy winny wpadnie w pułapkę i zostanie ukarany?”. W tym przypadku konstrukcyjny zabieg „powieści w powieści” ma swoje uzasadnienie. AN