Zaczyna mnie nieznośnie irytować powtarzanie, że „Gombrowicz nazwał Sienkiewicza pisarzem drugorzędnym” przez ludzi, którzy nie pofatygowali się do Gombrowicza zajrzeć i bodaj przejrzeć jego wywodu o naszym narodowym krzepicielu dusz, nie mówiąc o zrozumieniu. Wścieka mnie głupkowate zdanko o „wejściu w conradowską smugę cienia”, bo zapomniana już widocznie powieść Conrada nie opowiada wcale o starzeniu się, ale o wejściu młodzieńca w wiek dojrzały. A już całkiem otwiera mi się nóż w kieszeni, gdy mędrkujący nieuk używa na przykład stalinowskiej frazy „zawrót głowy od sukcesów”, kompletnie sobie nie zdając sprawy, przez kogo i kiedy została ona użyta, a przede wszystkim jak straszliwe zapowiedziała wydarzenia.

Podobnego rodzaju ignorancją jak w tym ostatnim przykładzie popisał się swego czasu minister Jacek Rostowski w europarlamencie, gdy pragnąc podkręcić swą wypowiedź o konieczności ratowania za wszelką cenę wspólnej europejskiej waluty, oznajmił z emfazą: „I powiem to po francusku: l’Europe est en danger!”.

Dlaczego akurat po francusku? Dlatego, jak sądzę, że po francusku kojarzy się to ze słowami, które były kiedyś dość znane, więc pewnie lepiej panu ministrowi zabrzmiały: „La France est en danger”. Hasło to – „Francja jest zagrożona” – rzucone zostało przez jakobinów jako wezwanie i zarazem usprawiedliwienie tak zwanego wielkiego terroru. W imię ocalenia Francji przed tym grożącym jej niebezpieczeństwem wymordowano w ciągu kilkunastu miesięcy, głównie ścinając na gilotynie, ale też i metodami ręcznymi, kilkadziesiąt tysięcy ludzi jako „wrogów wewnętrznych”.