Polacy spośród wszystkich narodów świata kochają Napoleona Bonaparte najbardziej. Bardziej niż sami Francuzi. Legenda napoleońska, czy też raczej miłość do cesarza, jest nieodłącznym elementem polskiej kultury, jest wrośnięta w polską tożsamość. Jest w „Panu Tadeuszu" i w „Lalce". Jest na płótnach Kossaków, w muzyce Chopina, a wreszcie w naszym hymnie.

Napoleon był tym, który rozjaśnił mroki zaborów. Druzgocząc potęgi zaborcze, dał Polakom nadzieję na restaurację utraconej ojczyzny. Gdyby tylko udało mu się w 1812 r. pod Moskwą... W tym powtarzanym w Polsce od lat, niedopowiedzianym stwierdzeniu kryje się tyle zawiedzionej nadziei i tyle żalu, że historia nie potoczyła się inaczej...

Z drugiej strony dobre samopoczucie polskich bonapartystów zawsze psuli, znajdujący się w znaczniej mniejszości, realiści. Wskazywali, że Napoleon traktował Polaków instrumentalnie. Przypominali o San Domingo i Hiszpanii, gdzie polscy żołnierze na rozkaz cesarza tłumili wolnościowe aspiracje innych narodów. Przypominali o traktacie w Tylży i sumach bajońskich.