Każda osoba dysponująca

niewielkim sprzętem obserwacyjnym może prowadzić ważne i wartościowe obserwacje Słońca. – Nawet zwykłą lunetką lub większą lornetką można prowadzić systematyczne obserwacje. Co prawda nie ostrzegą nas one przed wybuchami na Słońcu, ale mogą dać naprawdę ważne i pożyteczne naukowo wyniki – mówi Piotr Urbański, przewodniczący Towarzystwa Obserwatorów Słońca im. Wacława Szymańskiego z Żychlina. Towarzystwo zrzesza kilkudziesięciu pasjonatów astronomii z całego świata, którzy codziennie prowadzą stałe obserwacje naszej dziennej gwiazdy. – Te obserwacje mają ogromną wartość, ponieważ można je porównać z danymi nawet sprzed stu lat – mówi prof. Maciej Mikołajewski.

Miłośnicy astronomii określają tzw. liczbę Wolfa, która jest podstawowym wskaźnikiem aktywności Słońca. Została ona opracowana w 1847 r. przez szwajcarskiego matematyka i astronoma Rudolfa Wolfa. Liczba ta jest sumą liczby zaobserwowanych grup plam na Słońcu pomnożoną przez 10 i liczby plam we wszystkich grupach.

Plamy na Słońcu to chłodniejsze obszary naszej gwiazdy. Gdy średnia temperatura „powierzchni" Słońca wynosi prawie 6 tys. st. C, temperatura materii tworzącej plamę jest niższa o prawie 2 tys. st. C. To skutek działania bardzo silnego pola magnetycznego utrudniającego przepływ gorącej materii z głębszych warstw fotosfery słonecznej na jej powierzchnię.

Sebastian Soberski, doktorant z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika prowadzący Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne w Grudziądzu, przestrzega jednak przed obserwacjami bez przygotowania i właściwego zabezpieczenia: – Nigdy nie wolno patrzeć bezpośrednio na Słońce, tym bardziej przez teleskop czy nawet lornetkę! Grozi to natychmiastowym uszkodzeniem i utratą wzroku! Najbezpieczniej jest rzutować obraz Słońca z lunety, teleskopu lub lornetki na ekran umieszczony kilkadziesiąt centymetrów za okularem. Można też użyć specjalnych filtrów na obiektyw lunety lub teleskopu.

Słońce zniszczy Ziemię

Za prawie 5 mld lat w jądrze Słońca skończy się wodór – podstawowe paliwo słonecznego reaktora atomowego. Słońce zacznie „spalać" hel, a następnie cięższe pierwiastki. Zwiększy to energię płynącą ku „powierzchni" Słońca i zaburzy panującą dzisiaj równowagę pomiędzy grawitacją, która zapada Słońce do środka, i ciśnieniem energii z wewnątrz, które „rozpycha" Słońce. Grawitacja będzie wówczas za słaba, by zrównoważyć energię płynącą z jądra Słońca. Zacznie się ono szybko rozszerzać i pochłonie Merkurego, Wenus oraz Ziemię. Gdy cięższe pierwiastki się wyczerpią, Słońce odrzuci swoje zewnętrzne warstwy, a jądro zacznie się kurczyć i stanie się białym karłem, czyli gwiazdą o barwie białej i średnicy Ziemi.

Rozproszona słoneczna materia da początek innym układom planetarnym i gwiazdom. – Musimy sobie uświadomić, że każdy cięższy od wodoru atom naszego ciała był kiedyś częścią gwiazdy, która wiele miliardów lat temu eksplodowała, a każdy atom wodoru w naszych oceanach pochodzi bezpośrednio z Wielkiego Wybuchu. Materia z tej eksplozji rozproszyła się we Wszechświecie i dała początek innym gwiazdom, planetom i życiu – przekonuje prof. Maciej Mikołajewski.

Pożądane niemal przez wszystkich złoto powstaje jedynie w chwili wybuchu gwiazdy supernowej. Każdy, kto nosi ozdoby ze złota, może powiedzieć, że nosi fragment dawno nieistniejącej, rozerwanej w potężnej eksplozji gwiazdy, która przestała istnieć ponad 5 mld lat temu i dała początek naszemu Układowi Słonecznemu i życiu na Ziemi.