Aż do XIX w. Wielka Brytania była jedynym krajem (nie licząc Szwecji, gdzie powstał on w 1688 r.) z uprzywilejowanym bankiem narodowym (funkcje współczesnego banku centralnego zaczął pełnić dopiero w drugiej połowie XIX w.). Francja swój narodowy bank powołała dopiero w 1800 r. Dlaczego trzeba było ponad 100 lat, by inne kraje skopiowały model banku narodowego Anglii? Prof. Broz twierdzi, że wynikało to ze stopnia centralizacji kraju.

Otóż, by system banku centralnego działał, rząd centralny musi być w stanie zagwarantować bankowi narodowemu monopol na obsługę finansów władzy. Jeżeli w kraju jest silna centralna władza, zwykle nie ma z tym problemu. Jednak w krajach federacyjnych rząd centralny nie ma wyłączności na wydawanie przepisów dotyczących gospodarki całego kraju. Władze kraju muszą konkurować z władzami lokalnymi, gdyż przyznanie monopolu bankowi centralnemu jest źródłem pieniędzy dla władz i lokalne władze nie chcą oddać tych środków rządowi centralnemu (mogą za te środki wybudować infrastrukturę albo zapłacić za szkoły). Dlatego banki narodowe powstały najpierw w najbardziej scentralizowanych państwach (Szwecja – 1688 r., Wielka Brytania – 1694 r., Francja – 1800 r., Finlandia – 1811 r., Holandia – 1814 r., Austria – 1816 r., Norwegia – 1816 r., Dania – 1818 r.). Najpóźniej zaś pojawiły się one w krajach federacyjnych: w Szwajcarii – 1905 r., Australii – 1911 r., USA – 1913 r., Kanadzie – 1935 r. W federacyjnej, zdecentralizowanej Szwajcarii jeszcze w 1881 r. działało trzydzieści jeden kantonalnych banków z prawem do emisji banknotów. Co więcej, szwajcarska konstytucja nawet zakazywała ustalenia ogólnokrajowego monopolu w tym zakresie. Zmieniono ten zapis dopiero wtedy, gdy w czasie kryzysów finansowych banki z kantonów nie były w stanie koordynować polityki tak, by skrócić czas trwania kryzysu, ale walka między zwolennikami i przeciwnikami tego rozwiązania trwała 20 lat.