Prawdziwy kres Rzeczypospolitej
Bezpośrednią przyczyną upadku I Rzeczypospolitej nie była klęska powstania kościuszkowskiego, lecz poprzedzający ją o kilkanaście miesięcy krach polskiego sytemu bankowego
Zapewne miłośnikom historii – oprócz wąskiego grona badaczy zajmujących się czasami stanisławowskimi, i to tych, którzy specjalizują się w ekonomii – data 25 lutego 1793 r. mówi niewiele. Tymczasem bez przesady można powiedzieć, że wydarzenia tego dnia przesądziły o tym, że upadek Polski stał się już nieunikniony.
Po koszmarze konfederacji barskiej i pierwszym rozbiorze Rzeczpospolita od 1773 r. zaczęła wracać do politycznej równowagi. Wprawdzie nadal była rosyjskim protektoratem, ale uspokojenie politycznych emocji zaowocowało stabilizacją ustrojową i gospodarczą. Mimo że Rzeczpospolita utraciła część terenów najsilniejszych ekonomicznie (na rzecz Prus), powoli ponownie wracała na gospodarczą mapę XVIII-wiecznej Europy. Warto przy tym pamiętać, że wbrew powszechnemu przekonaniu ówczesna Polska nie była krajem biednym. Mimo wojen, rozbójniczej polityki Fryderyka II, który zalewał nasz kraj sfałszowanym pieniądzem, Polska, w której obciążenia podatkowe były minimalne, należała do najbogatszych państw europejskich. Inną rzeczą jest to, że ten majątek był bardzo nierówno rozdzielony i w zasadzie znajdował się w posiadaniu wielkiej magnaterii. Klasa średnia, która na zachodzie Europy była coraz potężniejsza gospodarczo i politycznie, w Polsce praktycznie nie istniała.