Teraz państwo rozumiecie, dlaczego w takich miejscach osiedlano się od niepamiętnych czasów – podczas jednego z wykładów mówił prof. Andrzej Buko, archeolog. – Poza innymi atutami, tu jest po prostu pięknie. Slajdy, które pokazywał, przedstawiały co prawda średnio malownicze, błotniste stanowiska archeologiczne z podsandomierskiego Kleczanowa, ale ponad wykopami pełnymi uwijających się w nich, uzbrojonych w łopaty naukowców widać było ujmujący krajobraz wyżyny sandomierskiej.

Zanim autor „Początków Sandomierza” dotarł do miasta ze swoim zespołem, jego zachwyt podzielano już od stuleci. I to nie byle kto, bo z okolic „polskiego Rzymu”, pochodzili m.in. kronikarz Wincenty Kadłubek, pierwszy prymas Polski Mikołaj Trąba, Marcin z Urzędowa – autor pierwszego słownika botanicznego pod wdzięcznym tytułem „O przyrodzeniu ziół y drzew rozmaitych y innych rzeczy do lekarstw należących”. „Wieśniakiem z sandomierskiego” określał się Witold Gombrowicz, stąd też pochodził prekursor polskiego futuryzmu Stanisław Młodożeniec. Najwięcej jednak śladów Sandomierszczyzny pozostawił po sobie Jarosław Iwaszkiewicz, urodzony co prawda pod Kijowem, ale w Sandomierzu rozkochany niezwykle.