W filmie „W ciemności” wraca pani po raz kolejny do przeszłości, historii, i to tej najtrudniejszej – do II wojny światowej. Czyli to jest ważne? Pytanie niby banalne, ale często słychać: patrzmy tylko w przyszłość. Pani odrzuca tę tezę.

Ta teza wydaje mi się absurdalna i wynika z lenistwa intelektualnego czy poznawczego. Lub – to też możliwe – z hedonizmu, z oczekiwania, że ważne jest tylko to, by było nam teraz fajnie. To sprawa podejścia do życia. Wiemy przecież, że zegar nie zaczyna bić w momencie, kiedy my zyskujemy świadomość. Mam bardzo silne poczucie, że historia jest w teraźniejszości obecna, nie widzę tego linearnie, to nie jest tak, że coś się kończy i od razu następuje coś innego. Jedno z drugiego wynika, przenika się. W teraźniejszości istnieją różne warstwy i czasami ta warstwa historyczna jest ważniejsza niż to, co dzieje się w danej chwili.

Oczywiście to nie znosi pytań o manipulowanie historią do celów bieżących, pokrzepienia serc czy zbudowania uzasadnienia politycznego dla jakichś działań. Wiem, że wasze środowisko to popiera, ale mi jest to obce.

To co jest pani celem, gdy opowiada pani historię sprzed 60 lat?

Chcę dać materiał do przeżycia, refleksji, rozmowy intelektualnej. Chcę też pewne rzeczy przypomnieć.

Nasze środowisko, jeśli już użyć tego określenia, czasami ma wrażenie, że historia jest manipulowana, ale w innym celu. Że niekiedy nie chodzi o szukanie prawdy, ale o zmianę i rozmazanie podstawowych prawd. Tego, że były narody przede wszystkim sprawców i przede wszystkim ofiar, co oczywiście nie zmienia faktu, że wszędzie były szuje i haniebne postępki.