Apetyt na gwiazdę
Wielki sukces polskich „łowców planet". Odkryli nieznany dotąd typ pulsującego słońca.
Nietypowy układ podwójny gwiazd zwrócił uwagę astronomów podczas przeszukiwania nieba w ramach projektu OGLE kierowanego przez prof. Andrzeja Udalskiego. Analizę układu badacze przedstawili na łamach prestiżowego magazynu „Nature". Zespołem kierował prof. Grzegorz Pietrzyński z Obserwatorium Astronomicznego UW.
Układ, blisko centrum galaktyki, składa się z czerwonego olbrzyma oraz gwiazdy pulsującej. Sposób jej pulsowania jest charakterystyczny dla gwiazd typu RR Lutni. Pomiary gwiazdy przeprowadzone przez badaczy międzynarodowego projektu Araucaria dowiodły, że nie jest to gwiazda tego typu.
– Odkryliśmy nieznany mechanizm tworzenia się gwiazd pulsujących, które zachowują się jak obiekty RR Lutni, lecz mają inne własności i pochodzenie – mówi prof. Grzegorz Pietrzyński.
Zewnętrzne warstwy gwiazdy, która była początkowo większa, zostały wyssane przez sąsiada. Pozostało rozgrzane jądro, które pulsuje, imitując gwiazdę typu RR Lutni.
Zespół OGLE (ang. The Optical Gravitational Lensing Experiment) w obserwacjach astronomicznych stosuje technikę mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Metoda polega na pomiarach rozjaśniania blasku odległej gwiazdy wywołanego przez przechodzący przez nią układ planetarny. Pole grawitacyjne układu działa jak soczewka i skupia światło gwiazdy.
Metoda pozwala na znajdowanie planet, które są poza zasięgiem innych metod. Ale to jest trudne, gdyż ustawienie się w przestrzeni gwiazdy – tła i „soczewki" – układu planetarnego zdarza się rzadko. Dlatego konieczne są ciągłe obserwacje dziesiątków milionów gwiazd.
Największym osiągnięciem zespołu OGLE jest odkrycie ponad 20 globów w odległych układach planetarnych.